Trafik Sigortası bir motorlu taşıtın kusurlu olarak üçüncü şahıslara verdiği zararları karşılar. Tazminat ile maddi zararların yanısıra, kazaya ilişkin tedavi giderleri ile zarar gören kişilerin sakat kalması veya hayatını kaybetmesi hallerinde kazada zarar görenin desteğinden mahrum kalanlara ödeme yapar. Destekten mahrumiyet tazminatı kazada hayatını kaybeden veya sakat kalan kişinin yaşına, gelirine göre değişiklik gösterir.
Kamuoyunda Torba Yasası/Kanunu olarak bilinen ve ilgili Kanunun 2011 yılının Şubat ayında yürürlüğe girmesiyle trafik kazalarında, kazazedelerin tüm tedavi giderleri Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) üstlenmiş ve sigorta şirketlerinin bu konudaki sorumluluğu ortadan kalkmıştır.
Trafik kazası geçirip de, yaralananların kazada kusur oranına, kişilerin genel sağlık sigortalısı olup olmadığına bakılmaksızın, tıbbi malzeme ve ilaç harcamaları da dahil tüm tedavi giderleri SGK tarafından karşılanacak ve SGK tedavi giderlerini Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) üzerinden yapacaktır.
Karayolları Motorlu Araçlar Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde trafik sigortası primleri sigorta şirketlerince serbestçe tespit edilmektedir.
Diğer bir değişle her sigorta şirketi kendi aktüeryal çalışması neticesinde tarifesini oluşturmaktadır. Ancak sigorta şirketi tarafından aynı riske sahip araçlar ve/veya işletenler için akdedilen sigorta sözleşmelerinin aynı prim üzerinden düzenlenmesi esastır.
Sigorta ücretinin tamamı, sözleşme yapılır yapılmaz poliçenin teslimi karşılığında peşinen ödenir. Ancak taraflar sigorta priminin en az dörtte biri poliçenin teslimi karşılığında peşin olmak koşuluyla taksitler halinde ödenmesini kabul edebilirler. Bu takdirde sigortacı prim ödenmemesi sebebiyle sahip olduğu sözleşmenin feshi hakkından vazgeçmiş sayılır.
Araç işletenleri sigorta sözleşmesini bitim tarihi itibariyle yenilemekle yükümlüdür. Araç işleteninin sigorta sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren yenileme işlemini gerçekleştirmediği her 30 gün için müteakip sigorta sözleşmesinde prim, %50 ile sınırlı olmak üzere % 5 ilave edilerek hesaplanır. Ayrıca trafik zabıtasının yapacağı kontollerde aracınızın trafik sigortası bulunmadığı tespit edilirse, aracınız trafikten men edilir ve para cezası uygulanır.
Her sigorta şirketi tarafından primler her bir araç cinsinin hasar ve prim toplamlarına göre ayrı ayrı tespit edilir. Bir araç grubu fazla kaza ve hasara sebep oluyorsa, o grup araçların primleri daha yüksek tespit edilir.
Trafik Sigortası, sadece üçüncü şahıslara verilen zararları karşılamakta olup kendi aracınızın hasarını ödemez, bunun için kasko sigortası yaptırmanız gerekir.
Trafik Sigortası manevi tazminat taleplerini karşılamaz.
Motorlu Kara Taşıt Araçları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası ile manevi tazminat talepleri ek sözleşme ile teminat altına alınabilir.
Evet, etkiler. Sigorta şirketleri her bir araç grubu için kendi tarifelerini oluşturmaktadır. Bu tarifeye esas teşkil eden unsurlardan biride aracın kayıtlı olduğu il’dir.
Evet, yapılır. 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununa tabi yolcu taşımacılarının, yolcuya gelebilecek bedeni zararlar için bu Kanun gereğince Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk sigortası yaptırdıklarını belgelemeleri durumunda yüzde 20 oranında indirim yapılır.
Evet, etkiler. Sigorta şirketleri Karayolları Motorlu Araçlar Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik’te belirtilen basamak ve oranlara göre hasarsızlık indirimi veya prim artırımı uygulaması yaparlar. İşleten sıfatıyla ilk kez trafiğe çıkacaklar için dördüncü basamaktan prim uygulanır.
Tazminat ödemesi nedeniyle yapılan prim indirimi veya prim artırımı uygulaması işleteni takip eder.
Evet, çeken aracın trafik sigortası araca bağlı çekilen römork, yarı römork veya çekilen diğer bir aracın neden olduğu zararları da kapsar. Ancak römorklar insan taşımada kullanılıyorsa, çeken araçtan ayrı ve özel şartlar içeren ek bir sorumluluk sigortası yaptırmaları gerekir.
Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyetlerde bulunan teşebbüslere, gözetim, onarım, bakım, alım-satım, araçta değişiklik yapılması amacı ile bırakılan aracın sebep olacağı zararlar teminat kapsamı dışında olup, motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyetlerde bulunanların sorumluluklarını sigorta ettirmeleri zorunludur. Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyetlerde bulunanların teminat ve primleri ile ilgili bilgiler Karayolları Motorlu Araçlar Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik’te ayrıca açıklanmıştır.
Yarışlara katılan araçların sebep olacağı zararlar teminat kapsamı dışında olup, yarış düzenleyenlerin, sorumluluklarını sigorta ettirmeleri zorunludur. Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyetlerde bulunanların ve yarış düzenleyenlerin teminat ve primleri ile ilgili bilgiler Karayolları Motorlu Araçlar Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik’te ayrıca açıklanmıştır.
Evet. Bu şekilde bir kayıp da varsa, teminat limiti ile sınırlı olmak kaydıyla, trafik poliçesi tarafından ödenir.
Evet. Dava masrafları ile avukatlık ücretleri, poliçe limitleri ile sınırlı olmak kaydıyla trafik poliçesi kapsamındadır. Meydana gelen hasarda sigortalının kusuru yoksa ve yine de açılan bir dava varsa, Trafik sigortası bu masrafları da kapsar.
Zarar gören, kazaya neden olan kişiyi öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde talebini bildirmek zorundadır. Ancak zarar gören kazaya neden olan kişiyi öğrenmese de, her halükarda kaza tarihini takip eden 10 yıl sonunda başvuru hakkı düşer. Bu süre bittikten sonra yapılacak talepler karşılanmaz.
Trafik Sigortasında Tazminat gerekli belgeleri sigortacının merkez veya kuruluşlarından birine iletildiği tarihten itibaren sekiz iş günü içerisinde ödenir.
1.4.2013 tarihinde yürürlüğe giren genel şartlarda:
Dar Kasko,
Kasko,
Genişletilmiş Kasko
Tam Kasko
olmak üzere ürün isimleri ve içerikleri tanımlanmıştır.
Dar Kasko: Kasko sigortası genel şartlarında yer alan teminat gruplarından bir kısmı için teminatın verildiği üründür.
Kasko: Kasko sigortası genel şartlarında yer alan teminat gruplarının tamamı için teminatın verildiği üründür
Genişletilmiş Kasko: Kasko sigortası genel şartlarında yer alan teminat gruplarının tamamı ve bu genel şartlarda ek sözleşme ile teminat kapsamına dahil edilebilecek risklerden bir kısmı için teminatın verildiği üründür.
Tam Kasko: Kasko sigortası genel şartlarında yer alan teminat gruplarının tamamı ve bu genel şartlarda ek sözleşme ile teminat kapsamına dahil edilebilecek tüm riskler için teminatın verildiği üründür.
Teminatın içeriği yukarıdaki ürünlerden hangisine uyuyorsa poliçe başlığı, en az 16 punto büyüklüğünde harflerle söz konusu ürün ismini içerecektir.
Poliçede bu Genel Şartlarda sigorta teminatının kapsamına ilişkin olarak belirtilen ifadeler dışında ifade kullanılamaz. Satılan ürünlerin isimlerinin verilen teminatla uyumlu olması gerekmektedir.
Kasko sigortası sahibi, öncelikle hasarın gerçekleştiği tarihi öğrendikten itibaren en geç 5 iş günü içerisinde durumu, sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Ve sanki sigortalı değilmişçesine gerekli kurtarma ve koruma önlemlerini almalı ve bu amaçla sigortacı tarafından verilen talimatlara da elinden geldiğince uymalıdır.
Aracın çalınması halinde ise, durumu öğrenir öğrenmez derhal yetkili makamlara bildirimde bulunmalıdır.
Ayrıca Rücu işlemlerinde kullanılacak bilgi ve belgeleri de, gecikmeden sigortacıya vermelidir.
Zararın tahmini miktarı ve söz konusu zarara neden olan olay beyan şeklinde yazılı makul ve uygun bir süre içinde sigortacıya bildirilmelidir.
Kasko sigortası, kendi aracınıza gelen maddi zararları teminat altına almaktadır. Trafik sigortası ise, aracınızın üçüncü kişilere vereceği maddi ve bedeni zararları teminat altına alan ve yaptırılması zorunlu olan bir sigortadır.
Trafik sigortası, sadece üçüncü kişilere verilen zararları karşılamakta olup, kendi aracınızın hasarını ödemez. Bu durumda, kasko sigortası yaptırılması gerekmektedir.
Şirketler, teminatların geliştirilmesi amacıyla paket poliçeler de oluşturmaktadırlar. İşte bu kapsamda, kasko sigortaları ile birlikte İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası, Ferdi Kaza Sigortası, Seyahat Araç Destek Sigortası gibi teminatlarda ek poliçelerle verilmektedir.
Örneğin: Trafik sigortası manevi tazminat taleplerini karşılamazken, kasko sigortasına ek olarak Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası ile manevi tazminat talepleri ek sözleşme ile teminat altına alınabilir.
- Hasar tazminine ilişkin düzenlemelere gidilmiştir. Şöyle ki: Hasar tazmininin ne şekilde yapılacağı poliçede açıkça belirtilecektir. Onarım yapılacak olması halinde poliçede, onarımın şirketçe belirlenecek servislerde veya sigortalı tarafından belirlenecek servislerden hangisinde yapılacağı ile ayrıca hasarın tazmininde orijinal parça veya eşdeğer parça gibi seçeneklerinden hangisinin kullanılacağı poliçede belirtilecektir.
- Onarımın sigorta şirketi tarafından belirlenen serviste mi yoksa sigortalı tarafından belirlenen serviste mi yapılacağı, hasar tazmininde orijinal parça mı yoksa eşdeğer parça mı kullanılacağı poliçe de belirtilecektir.
- Tazminatın ödeme süresine ilişkin olarak da düzenlemeye gidilmiş ve sigorta şirketinin talep ettiği belgelerin kendisine eksiksiz olarak verilmesi ve zararın eksper vasıtasıyla tespiti kararlaştırılmış ise eksper raporunun tesliminden itibaren en geç 10 iş günü içinde Genel ve Özel Şartlar kapsamında gerekli incelemeleri tamamlamak ve ödemeye engel bir durumun bulunmaması halinde tazminat miktarının tespit edilip sigortalıya ödeneceği, tazminat ödeme borcunun her halde hasarın ihbarından itibaren 45 gün sonra muaccel olacağı hükme bağlanmıştır.
1.4.2013 tarihinde yürürlüğe giren Kasko Sigortası Genel Şartları’nda Sigorta Bedeli kısmında belli bir tutar yer almayacak olup poliçede “Sigorta şirketi aracı hasar tarihi itibariyle rayiç değerine kadar teminat altına almıştır.” ibaresine yer verilecektir. Diğer taraftan rayiç değerde esas alınacak referansa veya rayiç değerin hesaplama yöntemine de poliçede yer verilecek, bu yönde bir belirleme bulunmaması ya da belirlemenin somut olmaması durumunda Türkiye Sigorta Birliği tarafından yayınlanacak liste esas alınacaktır.
Bu düzenleme ile birlikte hasar durumunda eksik/aşkın sigorta uygulanmayacağı yönünde poliçeye not düşülmesi yönünde bir irade kullanılmış ve genel şart metninden eksik sigorta ve aşkın sigortaya ilişkin hükümler çıkartılmıştır.
Sözleşme süresi içinde, menfaat sahibinin ilgili mevzuata uygun olarak değişmesi halinde sigorta sözleşmesi menfaat sahibinin değiştiği anda kendiliğinden feshedilmiş olur ve feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi gün esasına göre hesap edilir ve fazlası sigorta ettirene geri verilir. Sigorta sözleşmesinde menfaat sahibinin değişmesine rağmen poliçenin yeni malikle devamı hükme bağlanabilir.
Tüm hak ve menfaatler ile borçlar, kanuni varislere mirasçılara devreder. Devir için veraset ilamının ibrazı gereklidir.
Mevzuata göre, araçlara ilişkin mülkiyet değişikliği noter satışı ile mümkündür. Noter satışı olmayan araç için işleten sıfatı değişmez. Her iki tarafın kendi aralarında yapmış olduğu el sözleşmesi satan kişinin sorumluluğunu kaldırmaz.
Hasarsızlık indirimi devam eder. Kasko Sigortasında hasarsızlık indirim kademesi SBM (Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi) aracılığıyla bütün sigorta şirketleri tarafından online olarak takip edilebilmektedir.
Devam eder. Yeni araç satın alındığında, zeyilname ile yeni aracın poliçeye dahil edilmesi gereklidir. İki araç arasında prim farkı var ise sigortalıdan tahsil edilir.
Aracın kendi gücüyle girip çıkacağı, ruhsatlı ve tarifeli çalışan gemi ve trenlerde taşınması esnasında oluşan hasarlar teminata dahil olup, diğer taşımalar sırasında oluşan hasarlar kapsam dışındadır.
Kamu otoritesi tarafından çekilmesi esnasında oluşan hasarlar teminata dahildir.
Standart lastik ve jantlar otomatik teminat kapsamındadır. Araca sonradan ilave edilen özel lastik, çelik jantlar, değer olarak standartlarından farklı olduğu için, değerleri sigortalı ile sigortacı tarafından mutabık kalınarak tesbit edilmeli, poliçede ayrıca belirtilmelidir. Orijinal olmayan radyo, teyp, kolonlar, equalizer, klima, alarm, telsiz, telefon, faks, otomatik anten, takometre gibi cihazlar, ancak ek prim alınarak kasko poliçesi kapsamına dahil edilebilirler. Bu tür cihazların marka ve bedellerinin kasko poliçesinde mutlaka gösterilmesi gerekmektedir. Bu cihazlar aracın orijinalinde var ise orijinal olduğu da belirtilmelidir.
Sigortalı aracın kasko teminatına dahil olan bir kaza sonucu zarar görmesi halinde (çalınma hali hariç) makul tamir süresi içinde, taşıtın kullanım ve gelir kaybından doğan özel araçlar için "ulaşım giderleri"; ticari araçlar için "iş durması" teminatları, zararlar belirlenen limitlerle sınırlı olarak ek prim ile teminat altına alınabilir.
Çalınan aracın bulunması için ilgili makamların yapacakları araştırmalar 30 gün içinde sonuç vermediği takdirde, ilgili makamdan aracın bulunamadığına dair yazı alınarak, sigortacı tazminatı öder. Bu ödemeyi takiben çalınan araç bulunduğu takdirde, bu durumu sigortalı yazı ile sigortacıya derhal bildirmekle yükümlüdür; sigortalı, aldığı tazminatı iade ederek aracını geri alabilir veya aracın mülkiyetini sigortacıya devreder.
Sağlık sigortasında sigorta yaptıracak kişinin beyanı esas alınmaktadır. Bu yüzden talepte bulunan kişinin sigorta şirketini yanıltıcı beyanda bulunmaması gerekir. Yanıltıcı beyanda bulunulması ya da buna neden olacak şekilde sessiz kalması sigorta şirketine sözleşmeden cayma hakkı verecektir.
Sigorta yaptıracak kişi tarafından sigorta şirketi ile karşılıklı mutabakata vardıktan sonra kabul edilen poliçenin ücreti ödenir. Poliçede muafiyet, indirim veya ek prim uygulaması var ise bunun sigorta yaptıracak kişi tarafından detaylı bir şekilde bilinmesi gerekmektedir.
Poliçede sunulan teminatların kapsamının tam olarak öğrenilmesi böylece sigorta şirketinin ve sigortayı yaptıracak kişinin üzerlerine düşen yükümlülükleri öğrenmesi için poliçeyi ve eklerini okuması gerekmektedir.
Sigortalının sorumluluğu, poliçenin ilk taksidinin ödenmesinden itibaren başlar. Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça, Türkiye saati ile öğleyin saat 12. 00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.
Sigorta ettiren veya sigortalı kaza veya hastalık sonucu ödenmesi gereken muayene, tedavi, ilaç ve hastane masraflarını gösteren belgelerin asıllarını veya asıllarından şüpheyi davet etmeyecek suretlerini tedaviyi yapan hekim veya hastane tarafından doldurulacak şirket ihbar ve tedavi formları ekinde teslim etmekle yükümlüdür.
Sağlık sigortası başlangıç tarihinden sonra oluşan hastalık ve kazalara ilişkin harcamalar, poliçe özel ve genel şartları ve istisnalarında tanımlandığı şekilde kapsam içinde olup, teminatlar dâhilinde karşılanmaktadır.
Sigortalının intihara teşebbüsü nedeniyle meydana gelebilecek hastalık veya yaralanma halleri ile esrar, eroin gibi uyuşturucuların kullanımı teminat dışı kalan hallerdir.
Zorunlu Deprem Sigortası genel anlamıyla, belediye sınırları içinde kalan meskenler için geliştirilmiş bir sigorta sistemidir. 6305 sayılı Afet Sigortaları kanunu gereğince, aşağıda tanımlanmış binalar güvence altına alınır:
- Tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tâbi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar,
- 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler,
- Bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler,
- Doğal afetler nedeniyle devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler.
Zorunlu Deprem Sigortası ayrıca yukarıdaki koşullara uyan;
- Kat irtifakı tesis edilmiş binalar,
- Tapuda henüz cins tashihi yapılmamış ve tapu kütüğünde vasfı "arsa vs." olarak görünen binalar,
- Tapu tahsisi henüz yapılmamış kooperatif evleri,
için de geçerlidir.
Zorunlu Deprem Sigortası ile depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, poliçede belirtilmiş limitler dahilinde karşılanır.
ZDS her yıl yapı maliyetlerindeki artışa paralel olarak belirlenen azami bir tutara kadar teminat sunar. Azami teminat tutarının tespitinde mevcut yapı stokunun büyük bir kısmını oluşturan binaların yeniden inşa bedeli (arsa değeri hariç) dikkate alınır. Sigorta yaptıranların teminat tutarları (sigorta bedeli), bu azami teminat tutarını geçmemek üzere, meskenlerinin büyüklüğüne ve yapı tarzına göre belirlenir. Eğer meskenin değeri DASK tarafından verilen teminat tutarını aşıyorsa, sigortalı, aşan kısım için sigorta şirketlerinden isteğe bağlı olarak deprem sigortası yaptırabilir.
Sigorta bedeline, konutun arsa bedeli dahil değildir. Herhangi bir depremde konut tamamen yıkılsa dahi, "arsa" üzerinde sigortalının arsa payı baki kalacağından arsa değeri dikkate alınmaz. Sigorta tazminatının hesabında, rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte, binanın piyasa rayiçlerine göre bulunan yeni inşa bedeli esas alınır.
Sigortalının adı, adresi, telefonu, cep telefonu, T.C. Kimlik Numarası, Vergi Kimlik Numarası (Tüzel Kişiler için), sigortalanacak binanın açık adresi, tapu bilgileri, inşa yılı, yapı tarzı, toplam kat sayısı, hasar durumu, meskenin brüt yüzölçümü (m2), kullanım şekli bilgileri gereklidir. Yanlış beyandan doğabilecek maddi kayıplar sigortalının sorumluluğundadır.
Zorunlu Deprem Sigortası sadece binaları kapsamaktadır.
Deprem sonrasında, hasar meydana geldiğinin öğrenilmesinin hemen ardından, hasar durumu 125 Alo DASK Çağrı Merkezine bildirilmelidir.
Hasar durumunda Hasar Bildirimi TC kimlik veya poliçe numarası ile hasar bildirimi yapılmalı, güncel tapu bilgisi, hasar yeri açık adresi (eksper gönderimi ve değerlendirmesinin kolaylığı için) ve sigortalı telefonu bilgilerinin DASK’a iletilmesi gerekmektedir.
Tazminat tutarının kesinleşmesi ve evrakın tamamlanmasını takiben, tazminat ödemeleri en geç 1 ay içerisinde yapılır.
Malik veya intifa hakkı sahibi, binanın ve her bir bağımsız bölümün projeye aykırı olarak ve taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil edilmesine veya zayıflatılmasına karşı gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
Malik veya intifa hakkı sahibi, hasarın projeye aykırı olarak ve taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek tadilat nedeniyle ortaya çıktığının tespit edilmesi durumunda, sigortadan tazminat alma hakkını kaybeder.
Aynı bina/bağımsız bölüm için birden çok Zorunlu Deprem Sigortası yaptırılamaz. Ancak, Zorunlu Deprem Sigortası yapılan bağımsız bölüm veya binanın değeri Zorunlu Deprem Sigortası ile belirlenen sigorta bedeli tutarının üzerinde ise, bu tutarın üzerindeki kısım için, Zorunlu Deprem Sigortasının yapılmış olması kaydıyla, sigorta şirketleri tarafından yangın sigortası ile birlikte ihtiyari deprem teminatı verilebilir.
Bu sigorta ile poliçede belirtilen şartlar dahilinde sigortalıyı, sigorta süresi içinde maruz kalacağı kazaların sonuçlarına karşı teminat altına alır.
Bu poliçedeki kaza tabirinden maksat ani ve harici bir olay sonucunda sigortalının iradesi dışında ölmesi veya bedeni bir arızaya maruz kalmasıdır.
Verilen ve verilmeyen teminatların poliçenin ön yüzünde belirtilmesi kaydıyla, aşağıda belirtilen vefat ve daimi maluliyet teminatlarına ek olarak, gündelik tazminat ve tedavi masrafları teminatlarının biri veya her ikisi verilebilir.
A- Vefat Teminatı
Poliçede temin edilen bir kaza, sigortalının derhal ya da kaza tarihinden itibaren bir sene zarfında vefatına sebebiyet verdiği takdirde, sigorta bedeli poliçede gösterilen menfaattarlara yoksa kanuni hak sahiplerine ödenir.
B- Daimi Maluliyet Teminatı
Poliçede temin edilen bir kaza, sigortalının derhal ya da kaza tarihinden itibaren iki sene zarfında daimi surette maluliyetine sebebiyet verdiği takdirde, tıbbi tedavinin sona ermesini ve daimi maluliyetin kat’i surette tespitini müteakip, daimi maluliyet sigorta bedeli poliçede yer alan oranlar dahilinde, sigortalıya ödenir.
C- Gündelik Tazminat
Sigortalı, kaza neticesinde geçici çalışamayacak duruma düşerse, kendisine poliçede yazılı gündelik tazminat ödenir. Bu tazminat, tıbbi tedavinin başladığı günden, sigortalının iyileşerek çalışabilecek duruma geldiği güne kadar ödenir ve bu süre 200 günü geçmez.
D- Tedavi Masrafları Teminatı
Tedavi masraflarının da sigorta teminatına dahil olduğu poliçede ayrıca belirtilmesi şartı ile sigortacı, kaza gününden itibaren bir sene zarfında belirtilen tedavi masraflarını poliçede teminat için tesbit olunan tutara kadar öder.
Bu sigorta teminatı Türkiye sınırları dışında da geçerlidir.
Deprem, sel, yanardağ püskürmesi ve yer kayması halleri, sigortadan hariçtir. Ancak ek sözleşme ile teminat kapsamına alınabilir.
Ferdi kaza sigorta bedeli, sigortalının yaş ve meslek gibi özellikleri göz önünde tutularak belli esaslar dahilinde belirlenir. Poliçe gereğince ödenecek tazminatın miktarı, önceden taraflar arasında uzlaşma sağlanarak tespit olunur.
Hayat sigortası yaptırırken teklifnamede yer alan sorulara doğru cevap vermek, gerek sigorta ettirenin gerekse sigortalının kendisince bilinen ve sigortacının bilmesi gereken hususları sigortacıya bildirmesi önemli bir yükümlülüktür. Bu yükümlülüğün ihlali halinde sigortacı sözleşmeden cayabilir ya da ek prim almak suretiyle sözleşmeyi yürürlükte tutabilir.
Hayatı üzerine sigorta sözleşmesi yapılan kişiye sigortalı, prim ödeyerek sigortalının hayatını sigortalayan kişiye sigorta ettiren, sigorta sözleşmesine taraf olmamakla birlikte lehine sigorta sözleşmesi yapılan ve rizikonun gerçekleşmesi halinde kural olarak tazminatı talep etme hakkına sahip kişiye de lehtar denilmektedir.
Sigorta ettiren, ölüm veya hayatta kalma ihtimallerine karşı kendisinin veya başkasının hayatını, sigorta ettirebilir. Başkasının hayatı üzerine sigorta yapılabilmesi için, o kişinin hayatının devamında lehtarın menfaatinin bulunması şarttır.
Menfaat şartının sözleşmenin yapılmasından sonra ortadan kalkması hâlinde sözleşme o andan itibaren geçersiz hâle gelir; ancak, sigorta ettirene erken ayrılma değeri ödenir.
Hayat grubu sigortalarında gider payı, aracı komisyonu (veya üretim masrafı) ile işletme masrafı kesintileri, tarifelerin özelliklerine göre şirketçe belirlenen oranlarda yapılabilir. Aynı zamanda, sözleşmede belirtilen süre dolmadan sigortadan ayrılma durumunda, erken ayrılma kesintisi uygulanabilmektedir.
Sigorta ettiren, sigortacının kendisine cayma hakkını kullanabileceğini bildirmesinden itibaren onbeş gün içinde sözleşmeden cayabilir. Bilgilendirmenin yapıldığı sigortacı tarafından ispatlanır. Bilgilendirme yapılmamışsa cayma hakkı ilk primin ödenmesinden bir ay sonra sona erer.
Sigorta ettiren, sigortacının sorumluluğu başlamadan önce, kararlaştırılmış primin yarısını ödeyerek sözleşmeden cayabilir. Sözleşmeden kısmi cayma hâlinde, sigorta ettirenin ödemekle yükümlü olduğu prim, cayılan kısma ilişkin primin yarısıdır.
Hayat sigortalarında ödenen primler sayesinde vergi indirimi sağlanmakta ve ödenen primin gerçek maliyeti düşmektedir.
Sigortanın Türkiye’de yerleşik ve merkezi Türkiye’de bulunan bir sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması halinde sigortalının şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin alındığı hayat sigortalarında ödenen prim tutarının % 50’si; yalnızca ölüm, kaza, hastalık, sakatlık teminatı içeren hayat sigortalarında ise ödenen primin tamamı gelir vergisi matrahından indirilebilmektedir.
Gelir vergisi matrahından indirilebilecek tutar:
· Ücretliler için, primin ödendiği ayda elde edilen ücretin %15’i;
· Yıllık beyanname vermekle mükellef olanlar için, beyan ettikleri gelirin %15’i,
· Asgari brüt ücretin yıllık tutarı
ile sınırlanmıştır.
İşverenlerin çalışanları adına ödediği şahıs sigortası primleri, ticari kazançlarının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabilmektedir.
İşverenler tarafından çalışanları adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ve indirim konusu yapılacak şahıs sigortaları prim ödemelerinin toplam tutarı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz.
Yıllık hayat sigortası primleri yaşa göre belirlenmektedir. Sigorta şirketine göre meslek ve cinsiyetin de dikkate alındığı prim tabloları bulunmaktadır. Seçilen teminat tutarları da dikkate alınarak prim hesaplanır.
Birikimli hayat sigortalarından ödenen primlerden risk primi, gider payı ve aracı komisyonu(veya üretim masrafı) kesintileri yapıldıktan sonra kalan tutar yatırıma yönlendirilmektedir. Bu yönlendirme, Hayat Grubu Sigortaları Yönetmeliği kapsamında günlük kar payı esasına göre ve sigortalıları korumaya yönelik olarak Yönetmelikte belirlenen menkul kıymet kısıtlamalarına göre yapılmaktadır.
Türk Ticaret Kanunu’nun 1500’üncü maddesinin birinci fıkrasına göre sigorta ettiren, en az bir yıldan beri yürürlükte bulunan ve bir yıllık primi ödenmiş olan sigorta sözleşmelerinde, istediği zaman sözleşmeyi sona erdirerek sigortadan ayrılabilir. Aynı maddenin ikinci fıkrasına göre yaşama ihtimaline karşı yapılan sigortalarda, sigortacıdan ayrılma değerinin istenebilmesi için ise sigortalının sağlıklı olduğunu ispat etmesi gereklidir.
Ancak Birikimli Hayat Sigortaları en az 10 yıllık süre için yapılan uzun dönemli sigortalardır. Erken ayrılma durumunda sigortada kalma süresine bağlı olarak birikim tutarı üzerinden kesinti yapılabilmektedir. İlk yıllarda üretim masraflarının yüksek olması nedeniyle de erken ayrılma halinde birikimli kar payı tutarı ödenen primlerden daha düşük kalabilmektedir.
Birikimli hayat sigorta poliçesinde tayin edilen sigortalının ve sigorta ettirenin değişikliği mümkündür.
Sigortacı, en az bir yıldan beri yürürlükte bulunan ve bir yıllık primi ödenmiş olan sigorta sözleşmelerinde, sigorta ettirenin talebi üzerine ve talep anındaki genel kabul görmüş aktüerya kurallarına uygun bir biçimde hesaplanan değer üzerinden sigortalıya ödünç para vermek zorundadır.
Borcun faizleri, taraflarca kararlaştırılan vadelerde ödendiği sürece sözleşme yürürlükte kalır. Faizler vadelerinde ödenmeyecek olursa, sigortacı, sigorta ettirene bir ihbar mektubu göndererek borcunu işlemiş faiz ve masraflarıyla üç ay içinde ödemeye davet eder. Borç bu süre içinde ödenmez ise sigortacı re'sen iştira eder ve alacağını işlemiş faiz ve masraflarıyla birlikte tahsil eder. Kalan miktar sigorta ettirene iade olunur.
Birikim priminin alındığı sigorta ürünleri hariç teknik faiz oranında getiri garantisi verilmesi zorunludur.
En az bir yıldan beri yürürlükte bulunan ve bir yıllık primi ödenmiş olan sigorta sözleşmelerinde, sigorta ettiren daha sonra prim ödeme borcunu yerine getirmezse, sigortacı bu sebeple sözleşmeyi feshedemez ve prim isteyemez. Bu hâlde sigorta, prim ödenmesinden muaf sigortaya dönüşür. Prim ödenmesinden muaf sigortada, sigorta bedeli ödenen primle sözleşme uyarınca ödenmesi gereken prim arasındaki orana göre ödenir.
Sigorta ettiren, lehtarı değiştirme hakkından vazgeçtiğini sigorta poliçesine yazdırmakla beraber poliçeyi lehtara teslim ettiği takdirde o kişiyi değiştiremez. Ancak, tereddüt halinde sigorta ettirenin lehtarı değiştirme hakkının saklı tutulduğu kabul edilir.
30 Ocak 2010 tarihli 27478 sayılı Resmi Gazetede 5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanmış ve bu kanunun 8. maddesi ile 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanuna eklenen ek madde 12 ile hekimler için zorunlu mesleki sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğu getirilmiştir. 21 Temmuz 2010 tarih ve 27648 sayılı Resmi Gazetede 30 Temmuz 2010 tarihinde yürürlüğe giren Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları, Tarife ve Talimatları yayımlanmıştır.
Bu sigorta sözleşmesi ile 1219 sayılı Kanunun Ek 12nci maddesi çerçevesinde, serbest ya da kamu veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanların; poliçede belirtilen mesleki faaliyeti ifa ederken;
a) Sözleşme süresi içinde meydana gelen olay sonucu doğan ve sorumluluk hükümleri uyarınca tazmini sözleşme süresi içinde ya da sonrasında talep edilen zararları,
b) Sözleşme yapılmadan önce veya sözleşme yürürlükteyken meydana gelen bir olay nedeniyle, sadece sözleşme süresi içinde sigortalıya karşı doğabilecek talepler,
c) Bu zarar veya taleple bağlantılı yargılama giderlerini kapsamaktadır.
5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanmış ve bu kanunun 8 inci maddesi ile 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanuna eklenen ek madde 12 ile hekimler için zorunlu mesleki sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğu getirilmiştir.
21.07.2010 tarih ve 27648 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatına göre primler belirlenmektedir.
Sigortalı bu durumu sigortacıya bildirmek zorundadır. Sigortalı, bulunan şeyin değerini ödeyerek ya geri alır, ya da bulunan şeylerin mülkiyetini sigortacıya devreder. Geri alınma durumunda, bulunan şeylerde çalınma dolayısıyla bir kıymet eksilmesi meydana gelmişse, sigortacı bu zararı ödemek zorundadır.
Sigortacı belirlenen tazminatı rizikonun gerçekleştiğini belirleyen bilgi ve belgelerin kendisine ulaşmasından itibaren 30 gün içinde ödemek zorundadır.
Sözleşme süresi içinde, menfaat sahibinin veya zilyetlik durumunun değişmesi halinde (ölüm hali hariç) sigorta sözleşmesi geçersiz olur. Poliçenin iptalinin geçerli olduğu tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve geri kalan süreye ait prim yeni hak sahibine verilir.
Ölüm halinde ise yeni hak sahibi sigortayı öğrendiğinde durumu sigortacıya 15 gün içinde bildirmelidir.
Yalnızca hırsızlık teminatı alınması mümkün olmayıp, Hırsızlık sigortası Yangın, Mühendislik gibi mal sigortalarına ek olarak alınabilen bir sigorta teminatıdır.
Makina Kırılması Sigortalarında hırsızlık ve hırsızlığa teşebbüs teminat dışındadır.
Sigorta konusu kıymetlerde bir hasarın meydana gelmesi ve bu hasarın tam hasar şeklinde olması neticesinde sigorta teminatı son bulur. Kısmi hasar halinde ise sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.
Montaj Sigortaları Genel Şartlarında fesih şartları ile ilgili hükümler yer almaktadır. Öncelikle taraflar (sigorta ettiren, sigortalı ve sigortacı) söz konusu genel şartlar hükümlerine göre fesih haklarını kullanabilirler, bu hükümler Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü, Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Mülkiyet Değişikliği durumlarına göre farklı uygulamalar içermektedirler.
Elektronik Cihaz sigortasında yalnızca cihazların bozulması değil; yangın, hırsızlık, doğal afetler de (deprem hariç) teminat kapsamına dahildir. Sigorta konusu elektronik cihazlar için ayrıca ek yangın teminatı alınmasına gerek yoktur.
Garanti kapsamı yalnızca üretim hatalarını karşılar, kullanıcının vereceği hasarlar ile yangın, hırsızlık, doğal afetler v.b. hasarların tazmin edilebilmesi amacıyla elektronik cihazlar için Elektronik Cihaz sigortası, makineler için Yangın ve Makine kırılması sigortasının yaptırılması gerekmektedir.
Bakım devresi teminatı, inşaatın tamamlanması veya geçici kabulün yapılması, yahut işverene teslim edilmesi veya işveren tarafından kullanılması ile başlayıp işveren tarafından kesin kabulün yapılması ile sona erer.
Müteahhidin sözleşme şartları dahilindeki yükümlülükleri kapsamında eksik ve kusurların giderilmesi amacıyla yaptığı çalışmalar sırasında sigortalı kıymetlere verdiği zarar ve ziyanlar ile bakım devresi esnasında ortaya çıkan ve inşaat devresinde müteahhidin sorumlu olduğu bir nedene dayanan ziya ve hasarlar temin edilmektedir.
Yangın, doğal afetler gibi teminatlar ek bir poliçe ile alınabilmektedir.
Nakliyat sigortalarının yaptırılması için yasal bir zorunluluk yoktur. Bununla birlikte emtia nakliyat (yük) sigortalarında bankaların sigorta güvencesi aramaları, tekne sigortalarında ise riske maruz meblağların yüksekliği ve ipotek alacaklısının sigorta teminatı arzusu, nakliyat sigortalarını finansal bir zorunluluk haline getirmiştir.
Nakliyat sigortaları uluslararası nitelikte sigortalardır. Dışalım ya da dışsatıma konu yükün sigortasında, satış sözleşmesinin taraflarından biri yabancı olacağından gerek alıcı gerekse satıcının standart ve uluslar arası kabul görmüş bir sigorta teminatı üzerinde anlaşmaya varmaları gerekmektedir. Diğer taraftan tekne sigortalarında da aynı zorunluluk teknenin çalışması sırasında muhatap olabileceği yabancı üçüncü şahıslar (gemi, liman yetkilisi vb.) açısından ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de bütün dünyada genel kabul ve kullanım alanı bulmuş olan Londra Sigortacılar Enstitüsü (Institute of London Underwriters) tarafından hazırlanmış yük ve tekne kloz takımları nakliyat sigorta poliçesine özel şart olarak eklenip kullanılmaktadır.
Emtia nakliyat (yük) sigortalarının fiyatlandırılmasında rol oynayan etkenleri dört bölümde toplayabiliriz.
Malın cinsi, ambalajı, taşıma biçimi
Sefer
Taşıma aracı
Teminatın kapsamı
Tekne sigortalarının fiyatlandırılmasında rol oynayan etkenleri beş bölümde özetleyebiliriz.
Teknenin cinsi
Teknenin sigorta bedeli
Teknenin yaşı ve tonajı
Teminatın kapsamı
Teknenin sefer sahası ve faaliyet alanı
Bir işyerinde işverene bir hizmet sözleşmesi ile bağlı ve Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununa tabi çalışanların işlerini yaparken kendisine veya üçüncü şahıslara vereceği zararlar nedeniyle işverene düşen kanuni sorumluluğu teminat altına alan bir sigortadır.
Meslek hastalığı teminat dışında kalan haller içerisinde yer almaktadır, istenirse ek teminatla poliçeye dahil edilebilmektedir.
İşveren Sorumluluk sigortası isteğe bağlı bir sigortadır, zorunlu değildir.
Üçüncü Şahıs Mali Sorumluluk sigortası, sigortalının bizzat kendisinin veya yanında çalıştırdığı kişiler ile aile efradının, bir kaza sonucu üçüncü şahıslara verecekleri bedeni ve maddi zararları poliçede belirtilen limitlere kadar teminat altına almaktadır.
Sigortalı gerçek kişiye bir hizmet veya vekalet ilişkisi ile bağlı olanlar, aile efradı (sigortalının eşi, evlat edindikleri, sigortalıyı evlat edinenler, sigortalı ile birlikte oturmaları halinde kardeşleri, damatları, gelinleri ve kendisi tarafından bakılan sair akrabaları, sigortalının eşinin usul ve füruu ile kardeşleri.) ile sigortalı tüzel kişinin sınırsız sorumlu ortakları ve yetkili kişileri üçüncü sahıs sayılmamaktadır.
Ticari binalarda veya konut binalarında bulunan asansörlerde meydana gelebilecek kazalar nedeniyle üçüncü kişiler tarafından ileri sürülebilecek tazminat taleplerini belirli limitlere kadar teminat altına alan sigorta türüdür.
Ticari binalarda veya konut binalarında bulunan asansörlerde taşıma kapasitesinin aşılması sebebiyle meydan gelen zarar ve ziyanlar teminat dışında kalmaktadır.
Likit petrol gazını (LPG) depolayan, tüplere dolduran, doldurtturan, nakleden, doğrudan doğruya veya yetkili bayileri kanalıyla tüketiciye satan ve bu faaliyetlerinden dolayı ruhsat almak zorunda olan LPG şirketlerinin yaptırmak zorunda oldukları bir sigortadır.
Likit petrol gazı firmalarının kendi markaları altında doldurdukları veya doldurttukları ve yetkili bayileri aracılığıyla ya da doğrudan pazarladıkları tüplerin kullanılmak üzere bulunduruldukları yerlerde infilak etmesi veya gaz kaçırması sonucu (kusurları olsun veya olmasın) başkalarına vereceği bedeni ve maddi zararlar bu sigortadan karşılanacaktır. Ancak kullanım haricinde satılmak üzere yetkili bayilerde bulunan tüplerin infilak etmesi veya gaz kaçırması sonucu (kusurları olsun veya olmasın) başkalarına vereceği bedeni ve maddi zararlar Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası'ndan karşılanacaktır.
Yanıcı, parlayıcı, patlayıcı ve yakıcı maddeleri üreten, depolayan, nakleden veya satanların yaptırmak zorunda olduğu bir sigortadır.
Hazine Müsteşarlığı bu sigorta ile ilgili limitlerin yer aldığı bir Tarife ve Talimat yayımlamaktadır.
Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası likit petrol gazı (LPG) tüpleyen firmaların, doldurdukları veya doldurttukları ve yetkili bayileri vasıtasıyla veya doğrudan doğruya tüketiciye intikal ettirdikleri tüplerin kullanılmak üzere bulundukları yerlerde infilakı, gaz kaçırması, yangın çıkarması sonucu (kusurları olsun veya olmasın) verecekleri bedeni ve maddi zararlara karşı sorumluluklarını temin eder.
Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası ise yanıcı, parlayıcı, patlayıcı ve yakıcı maddeleri üreten, depolayan, nakleden veya satanların bu mesleki faaliyetleri nedeniyle, bu maddelerin doğrudan doğruya neden olduğu olaylar sonucu kusurları olsun olmasın üçüncü kişilere verecekleri bedeni ve maddi zararlara karşı sorumluluklarını temin eder.
30 Ocak 2010 tarihli 27478 sayılı Resmi Gazetede 5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanmış ve bu kanunun 8. maddesi ile 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanuna eklenen ek madde 12 ile hekimler için zorunlu mesleki sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğu getirilmiştir. 21 Temmuz 2010 tarih ve 27648 sayılı Resmi Gazetede 30 Temmuz 2010 tarihinde yürürlüğe giren Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları, Tarife ve Talimatları yayımlanmıştır.
Bu sigorta sözleşmesi ile 1219 sayılı Kanunun Ek 12nci maddesi çerçevesinde, serbest ya da kamu veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanların; poliçede belirtilen mesleki faaliyeti ifa ederken;
a) Sözleşme süresi içinde meydana gelen olay sonucu doğan ve sorumluluk hükümleri uyarınca tazmini sözleşme süresi içinde ya da sonrasında talep edilen zararları,
b) Sözleşme yapılmadan önce veya sözleşme yürürlükteyken meydana gelen bir olay nedeniyle, sadece sözleşme süresi içinde sigortalıya karşı doğabilecek talepler,
c) Bu zarar veya taleple bağlantılı yargılama giderlerini kapsamaktadır.
5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanmış ve bu kanunun 8 inci maddesi ile 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanuna eklenen ek madde 12 ile hekimler için zorunlu mesleki sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğu getirilmiştir.
21.07.2010 tarih ve 27648 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatına göre primler belirlenmektedir.
Yangın sigortası ile yangının, yıldırımın, infilakın veya yangın ve infilak sonucu meydana gelen duman, buhar ve hararetin sigortalı mallarda doğrudan neden olacağı maddi zararlar, sigorta bedeline kadar teminat kapsamına alınır.
Yangın sigortasında ek sözleşme ile grev, lokavt, kargaşalık, halk hareketleri, terör, deprem ve yanardağ püskürmesi, kar ağırlığı, sel ve su baskını, yer kayması, fırtına, dahili su, duman, taşıt çarpması, kara taşıtları, deniz taşıtları, hava taşıtları, kötü niyetli hareketler nedeniyle meydana gelen zararlar da teminat kapsamına alınabilir.
Sanat veya antikacılık bakımından değeri olan; tablolar, resimler, kitaplar, gravürler, yazılar, heykeller, biblolar, koleksiyonlar, halılar ve benzerleri ile Modeller, kalıplar, plan ve krokiler, ihtira beratları, belgeler, ticari defterler; nakit, hisse senedi ve tahvil, kıymetli kağıtlar, her çeşit altın ve gümüş ve bunlardan mamul ziynet eşyası ve mücevherler ve sair kıymetli madenler ve mamulleri, kıymetli taş ve inciler ve benzerleri ancak sigorta bedelleri poliçede ayrı ayrı belirtilmek kaydı ile ve ek sözleşme ile teminata alınabilir.
Sözleşme süresi içinde; menfaat sahibinin değişmesi halinde sigortanın hükmü devam eder ve sigorta ettirenin sözleşmeden doğan hak ve borçları yeni hak sahibine geçer. Değişiklik halinde, sigorta ettiren/sigortalı ve sigortanın varlığını öğrenen yeni hak sahibi durumu 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.
Sigortacı değişikliği, yeni hak sahibi de sigortanın varlığını öğrendiği tarihten itibaren 8 gün içinde sözleşmeyi feshedebilir. Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası yeni hak sahibine geri verilir.
Sigortalı şeylerin sahibinin değişmesi anında ödenmesi gerekli prim borçlarından, sigorta ettiren ile fesih hakkının kullanmayan yeni hak sahibi birlikte sorumludur.
Sigorta ettirenin ölümü halinde, sözleşmeden doğan bütün hak ve borçlar yeni hak sahibine geçer.
Yangın sigortasında ve yangına ek olarak verilen deprem ve yanardağ püskürmesi dışındaki diğer ek teminatlarda (grev, lokavt, kargaşalık, halk hareketleri, terör, sel ve su baskını, yer kayması, fırtına, dahili su, duman, taşıt çarpması, kara taşıtları, deniz taşıtları, hava taşıtları, kötü niyetli hareketler) prim tutarı sigorta şirketlerince serbestçe belirlenmektedir.
Yangın sigortasına deprem ve yanardağ püskürmesi teminatının eklenmesi halinde ise İhtiyari Deprem Ve Yanardağ Püskürmesi Teminatına İlişkin Tarife Ve Talimat hükümleri uygulanır.
Sigorta ettiren/Sigortalı, rizikonun gerçekleşmesi halinde aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:
1- Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten itibaren en geç 5 iş günü içinde sigortacıya bildirimde bulunmak
2- Sigortalı değilmişçesine gerekli kurtarma ve koruma önlemlerini almak ve bu amaçla sigortacı tarafından verilen talimata elinden geldiği kadar uymak.
3- Sigortacı veya yetkili kıldığı kimselerin, makul amaçlarla ve uygun şekillerde hasara uğrayan bina ve yerlere girmesine, bunları teslim almasına, el koymasına, muhafaza altına almasına ve zararı azaltmaya yönelik girişimlerde bulunmasına izin vermek
4- Zorunlu haller dışında, hasar konusu yer veya şeylerde bir değişiklik yapmamak
5- Sigortacının isteği üzerine, rizikonun gerçekleşmesi nedenlerini ayrıntılı şekilde belirlemeye, zarar miktarıyla delilleri saptamaya, rücu hakkının kullanılmasına yararlı ve sigorta ettiren için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri gecikmeksizin sigortacıya vermek.
6- Zararın tahmini miktarını belirtir yazılı bir bildirimi makul ve uygun bir süre içinde sigortacıya vermek.
7- Tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının saptanması için sigortacının veya yetkili kıldığı temsilcilerinin sigortalı yer veya şeylerde ve bunlarla ilgili belgeler üzerinde yapacakları araştırma ve incelemelere izin vermek.
8- Sigortalı yer veya şeyler üzerine başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.
Sigortacı hasar miktarına ilişkin belgelerin kendisine verilmesinden itibaren 1 ay içerisinde gerekli incelemelerini tamamlayıp hasar ve tazminat miktarını tespit edip sigortalıya bildirmek zorundadır.
Sigorta tazminatının hesabında 3 yöntem vardır:
Poliçede sigorta tazminatının hesabına ilişkin bir hüküm bulunmuyorsa, sigortalı şeylerin rizikonun gerçekleşmesi anındaki tazmin kıymeti (rayiç bedel) esas tutulur. Ancak sigorta ettiren ve sigortacı poliçenin ikame bedeli (yeni değer) üzerinden tanzim edilmesi hususunda anlaşabilir. Bu durumda poliçenin ikame bedeli (yeni değer) üzerinden tanzim edildiği poliçede açıkça belirtilir.
Rayiç bedel esasına göre tanzim edilen poliçelerde; teminat kapsamına dâhil edilmiş olan kıymetlerin tazminat ödemelerinde eskime, aşınma, yıpranma (kullanma payı) ve başka sebeplerden ileri gelen kıymet eksilmeleri düşülür ve varsa yenilerinin belirgin randıman ve nitelik farkları da ödenecek tazminattan indirilir.
Yeni değer (nakliye, montaj, gümrük, vergi, resim, harç masrafları dâhil olmak üzere yenisinin ikame bedeli) esasına göre tanzim edilen poliçelerde, teminat kapsamına dahil edilmiş olan kıymetlerin tazminat ödemelerinde;
- Poliçede eskime, aşınma, yıpranma (kullanma) payı için belirtilmiş olan azami oranın veya yaşın aşılmaması kaydıyla, rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte sigorta konusu kıymetin yeniden yapım veya alım maliyetine göre bulunan ikame bedeli esas alınır. Ancak sigortacının eksik sigorta, sovtaj ve belirgin teknoloji farkından kaynaklanan tenzilat hakları saklıdır.
- Eskime, aşınma ve yıpranma (kullanma) payı için poliçede belirtilmiş olan azami oranının veya yaşın aşılmış olması halinde, tazmin kıymetinde rayiç bedel esası dikkate alınır.
Üçüncü bir yöntem ise mutabakatlı değer esasıdır. Sigorta sözleşmesinin yapılması sırasında veya sigorta süresi içinde; sigorta konusu bina, sabit tesisat, makineler, demirbaşlar veya ev eşyasının değeri sigorta ettiren ve sigortacının oybirliği ile seçtikleri bilirkişiler tarafından saptanır ve taraflarca kabul olunursa, rizikonun gerçekleşmesi durumunda tazminatın hesabında bu değere taraflarca itiraz olunamaz.
Mutabakatlı değer esasıyla yapılacak sözleşmeler için saptanacak değer listesi en çok bir yıllık sigorta süresi için geçerlidir.
Bilirkişi masrafı, sözleşmeyi mutabakatlı değer esasıyla isteyen tarafa aittir.
Ticari emtia üzerine mutabakatlı değer esasıyla sözleşme yapılamaz.